“De heerlijckheit Hoorne” Verslag wijnproeverij 21 november 2022 Thema: Franken wijnen

Vanavond zijn we ondanks de voetbalwereldkampioenschappen met 18 personen, waarbij we 2 introducé’s mogen verwelkomen, Marc van Hagen en Peter Moens. Na een korte vergadering, gestart om 19.30 uur, waarbij Theo Savelkoul als PLV Bailli en Annie Peulen als nieuwe secretaris worden aangesteld, wordt het woord gegeven aan Koos Daniëls. Koos zal ons door deze avond leiden met het thema “wijnregio Franken in Duitsland”.

Koos heeft een powerpointpresentatie gemaakt en deze teksten zijn gebruikt in dit verslag.
Wijnbouw in Duitsland
Wijn en wijnbouw waren deel van de Romeinse cultuur. De Romeinen hadden deze cultuur overgenomen van de Grieken.
Volgens de Grieken was wijn een gift van de goden. In het begin van het Romeinse rijk was dit nog niet zo in trek. Pas onder Julius Caesar wordt Bacchus in ere hersteld en wordt wijn maken niet alleen in Rome (Italië) toegepast maar wordt verspreid over het Romeinse Rijk. Germania maakte deel uit van dit rijk.
Je kunt overblijfselen van die tijd tot op heden terugvinden in de maatschappij.
Neem bijvoorbeeld dit;
Een verwijzing naar een altaar voor Bacchus; Bacchi ara. Door verloop van tijd verbastert de naam en wordt Bacharach. Een belangrijke plaats voor wijnbouw in de Mittelrhein.

De Duitse wijnwet.
Al onder Karel de Grote in de 9de eeuw werden de eerste verordeningen met betrekking tot wijn neergeschreven. Deze hadden met name betrekking op de bereiding en distributie van wijn binnen de wijngebieden met voorschriften over de teeltwijze en de aanplant van bepaalde druivenrassen.
Keizer Frederik III vaardigde in 1475 een eerste keizerlijk decreet uit, vooral gericht op het produceren van zuivere wijnen.
Dezelfde Frederik III vaardigde enkele jaren later de “constitution über weinbereitung und weinfälschung” zeg maar de grondwet over wijnbereiding enz.
De eerste Duitse wijnwet dateert van 20 april 1892. Voor het eerst werden onder andere limietaantallen vastgesteld voor het toevoegen van suiker aan de most.
De tweede wijnwet van 1 oktober 1901 bracht een aantal innovaties met zich mee. De belangrijkste was de vaststelling van de wettelijke definitie voor wijn.
Er volgden nog vele aanpassingen en vernieuwingen. De laatste nieuwe wijnwet is de wet van 2021. De wet werd grondig gewijzigd om aan de Europese regels te voldoen. Beschermde oorsprongsbenamingen werden nog meer verfijnd op het principe van hoe kleiner de herkomst, hoe hoger de kwaliteit. (zoals de aoc in Frankrijk). Verband Deutsche Prädikatsweingüter
VDP is een organisatie die de topdomeinen en –wijnen van Duitsland wil promoten. Momenteel zijn er 196 domeinen aangesloten, afkomstig uit alle 13 wijnregio’s.
Slechts 5% van het Duitse areaal valt onder de VDP. Toch kunnen ze een stempel drukken op het Duitse wijnlandschap.
De geschiedenis van de VDP gaat meer dan honderd jaar terug met de bedoeling om producenten samen te brengen om zo gemakkelijker aan wijnveilingen deel te nemen.
Tegenwoordig is de VDP dus een garantiezegel en een promotor voor de betere Duitse wijndomeinen.
De VDP kon niet nablijven een classificatiesysteem in te voeren met betrekking tot het druivenareaal dat onder de VDP valt. Dit systeem werd in de loop der tijd diverse keren aangepast en de laatste aanpassing dateert van 2012.
De basis vormt de VDP Gutswein. De capsule heeft een vastgestelde kleur en het VDP- logo. De kleur is lichtgroen.
De volgende stap is de VDP Ortswein. De capsule is gelijk, echter de kleur is nu diep donkerblauw.
Daarna volgt de VDP Erste lage. Hier zijn al regels qua druif en bodem, zoals bij een grand cru in Frankrijk, van toepassing. De kleur van de capsule is nu Nassaublauw.
De hoogste classificatie is de VDP Grosse Lage. Bij droge wijnen is dit VDP Grosses Gewächs. Vergelijk het met een grand cru uit de Bourgogne qua druiven en terroir. De capsule is nu lichtblauw en voor droge wijnen goud.
Het logo van de VDP is altijd een gestileerde adelaar geweest.
De regio Franken bestaat uit 3 delen:
Main viereck
Main dreieck en
Steigerwald.

Wijn 1: VDP BICKEL STUMPF SILVANER KAPELLENBERG 1E LAGE 2020
Weingut Bickel-Stumpf is gelegen in Frickenhausen am Main. Dit wijngoed is door huwelijk in 1976 ook zakelijk gefuseerd en daardoor worden de 2 verschillende terroirs samengevoegd.
De huidige generatie Matthias en Manuela is wederom door huwelijk ook verbonden met de wijnregio Baden. Het is een klein bedrijf waar door de familie handmatig gewerkt wordt en ze zijn zeer begaan met het milieu en de natuur. De bodem is muschelkalk en bundsandstein. De wijngaarden bevinden zich nog altijd in de 2 verschillende regio’s in Franken: Frickenhausen en Thüngersheim. Het maken van eerlijke en zuivere wijnen proef je direct in deze 1e wijn.Deze wijn is gemaakt van 100% silvaner. Van de bodem muschelkalk. De Kapellenberg is een smalle strook in het dal van de Main. Het is een steile helling tot wel 60%. Het zijn oude stokken die in verschillende rondes met de hand geplukt worden. De wijn heeft in maart 2022 een vermelding met 91 punten gekregen in de Meininger (magazin voor sommeliers in Duitsland).
Kleur: helder, lichtgoudgeel, fonkelend, licht tranend met licht petillant (CO2).
Geur: zuiver, subtiel, perzik, abrikoos, appel, floraal (bloemig), mineraal, anijs, pepertje.
Smaak: aanzet zacht en fris, steenfruit, aangename stevige zuren, fijn bittertje.
Afdronk: middellange afdronk met fruit en een aangenaam licht prikkeltje.
13.5 % alcohol.
Eindconclusie: zeer aangenaam glas wijn.
Prijs: € 19.00
Punten: 15.2

Wijn 2: DIVINO NORDHEIM SILVANER VÖGELEIN 1E LAGE CHARACTER “F”-SPONTI 2015
Het bedrijf is een coöperatie, opgericht in 1951, met heden 284 leden die 360 ha. wijngaarden bewerken en 75 mensen in dienst hebben. De Winzergenossenschaft heeft vinotheken in Nordheim en Thüngersheim. Niet alleen wijnen van een goede kwaliteit produceren, maar ook zorg voor het landschap en promotie van Franken wijnen, is een kwaliteit van dit bedrijf. De coöperatie staat hoog aangeschreven. De Lage Vögelein is de grootste en belangrijkste van Nordheim. De bodem is muschelkalk met zand op de helling en meer naar het dal, leem vermengd met zand. Resulteert in mineralige wijnen met een licht ziltig karakter.
Deze wijn is gemaakt van 100% silvaner, spontaan vergist in groot houten vat, gedurende 1 jaar. De wijn is een spätlese trocken kwaliteit.
Kleur: helder, goudgeel, fonkelend, mooie viscositeit.
Geur: zuiver, mineraliteit, floraal, rijpe appel, peer, perzik, licht oxydatief, iets stallig, kruidig.
Smaak: aanzet rond en zacht, botertje, overrijp citrus, limoen, stevige maar aangename zuren, bittertje.
Afdronk: lang, met mooie stevige citruszuren op de achtergrond.
13.5 % alcohol.
Eindconclusie: verdeelde meningen en notities. Voor de een over de top en voor de ander een mooie evenwichtige wijn.
Culinair: bij wildpaddestoelen of solo.
Prijs: € 22.00
Punten: 14.8

Wijn 3: VDP RAINER SAUER ESCHENDORFER LUMP SILVANER 1E LAGE 2018
Het WG Rainer Saurer is gelegen in Eschendorf aan de Main. Inmiddels werkt de hele familie, vader Rainer en moeder Helga en hun 3 kinderen in het bedrijf, waarbij zoon Daniël degene is die de leiding en kennis heeft. Het maken van wijn wordt beleefd als de geboorte van een nieuwe telg van de wijnstokken. Met zorg en toewijding is in 2015 een prachtig modern bedrijf neergezet en daarmee klaar om silvaner wijnen van hoge kwaliteit te maken. Nodig voor het maken van deze wijnen zijn volgens de familie Sauer: Silvaner, Betonei, volrijpe druiven, zon- en regenuren, mensen en kennisoverdracht.
Deze wijn is gebotteld in de beroemde Bocksbeutel. Gemaakt van 100% silvaner. Typischer geht’s nimmer. Und viel besser auch nicht. De wijnstokken van Rainer Sauer staan op Pole Position en de wijn gaat als een kampioen naar de streep. Best drinkbaar tot 2023.
Kleur: niet helemaal helder, fijn tranend, strogeel.
Geur: zuiver, iets aards, mineraal, pepertje, abrikoos, appel, kruidigheid, bleekselderij, floraal.
Smaak: aanzet droog, subtiele maar aanwezige zuren, pepertje en fijn bittertje.
Afdronk: redelijk lang met fijn bittertje en fijne zuren.
13.5% alcohol.
Eindconclusie: voor de een ‘n mooie wijn en voor de ander een mindere wijn. De 2e fles was niet goed.
Prijs: € 19.95
Punten: 13.5

Wijn 4: VDP BÜRGERSPITAL WÜRZBÜRGER PFAFFENBERG 1e LAGE SILVANER 2019
Het wijngoed Bürgerspital is gelegen in Würzburg en 700 jaar jong. Het is een stichting met een sociaal doel; zorg voor zieke en oude mensen. Het wijngoed behoort tot de VDP en is 120 ha. groot. De druivenrassen die aangeplant zijn, zijn silvaner, riesling, weissburgunder, enz. Meestal gebotteld in bocksbeutel. De wijngaarden zijn beroemd zoals Würzburger Stein, Steinberg en de monopool lage (geheel eigendom van het wijnhuis) Stein-Harfe. Er worden wijnen gemaakt met duidelijk terroir van de betreffende Lage.
Deze wijn is afkomstig van de oudste silvaner wijngaard, aangeplant in 1971 en heeft een bodem van muschelkalk. De wijn ondergaat een lange maceratie en wordt spontaan vergist op hout en ook blijft de wijn op z’n lie (afgestorven gistcellen) liggen in het houten vat.
Kleur: helder strogeel, fonkelend, mooie viscositeit, licht petillant. (bubbeltje)
Geur: zuiver, appel, fijn, subtiel, wit fruit, bloemig, vanille, mineraal, complex
Smaak: aanzet fijn licht zoetje, stevige mooie zuren, bittertje, prikkeltje, iets ziltig.
Afdronk: lange afdronk met mooie maar aanwezige zuren.
13% alcohol.
Eindconclusie: complexe mooie wijn.
Prijs: € 15.95
Punten: 15.7

Wijn 5: VDP BÜRGERSPITAL STEIN-HARFE RIESLING GG (Grosses Gewächs) 2018
Deze wijn is eveneens afkomstig van het weingut Bürgerspital en de wijngaarden staan op de monopool Lage Stein-Harfe. De wijngaard van deze Lage is als GG geclassificeerd en de wijnen behoren tot een bijzondere klasse in Franken en Duitsland en de riesling is “einzigartig”.
Het terroir van deze Lage is herkenbaar in alle wijnen. De bodem bevat vnl. muschelkalk. De wijn vergist spontaan op rvs en ook de sur lie is op rvs.
Kleur: helder, fonkelend, goudgeel met mooie viscositeit.
Geur: zuiver, ananas, rijpe zure appel, mineraal, kruidig, peer, complex.
Smaak: aanzet fijn zoetje, vol, rijp, mooie zuren, fijn bittertje, evenwichtig.
Afdronk: lang met mooie zuren, fris en kruidigheid, harmonieus.
Alcohol: 13%
Eindconclusie: mooie evenwichtige wijn.
Culinair: deze wijn kan een krachtig, klassiek gerecht aan, met een stevige romige saus.
Prijs: 29.75
Punten: 16.3