De naam Baden komt van het latijnse aquae, heetwaterbronnen.
De Kaiserstuhl is vernoemd naar koning Otto de 3de.
Baden is met een aanplant van bijna 16.000 hectare het op twee na grootste wijngebied van Duitsland. Het strekt zich van noord naar zuid uit over een lengte van ongeveer 400 kilometer.
Dienovereenkomstig gevarieerd presenteren zich de wijnen langs de Badische Weinstraße. Al lang zijn wijnkenners het erover eens dat die door de zon verwend worden. Het was daarom logisch dat Baden als enig Duits wijngebied in de Europese wijnbouwzone B werd ingedeeld. De wijnen moeten daarom een hoger mostgewicht hebben dan elders. Volop uren zonneschijn en warmte – met de Kaiserstuhl als warmste plaats van Duitsland – zorgen ervoor dat dit ook lukt.
Baden strekt zich uit van de Tauber in het noorden tot aan de Bodensee in het zuiden. De negen Bereiche waarin het is onderverdeeld, zijn zowel in lanschappelijk als klimatologisch opzicht heel verschillend. Zodoende kunnen hier de meest uiteenlopende wijnen gemaakt worden. In het noordelijke Tauberfranken, aan de Badische Bergstraße en in de Kraichgau staan Rivaner, Riesling en Schwarzriesling op de voorgrond.
In het middendeel van Baden, de Ortenau, groeien met name Spätburgunder en Riesling. In het zuiden, d.w.z. in Breisgau, Kaiserstuhl en Tuniberg domineren blauwe Spätburgunder en witte Weiß- en Grauburgunder. Het Markgräflerland aan de grens met Zwitserland koestert Gutedel als witte wijnspecialiteit, terwijl aan de Bodensee vooral Spätburgunder en Müller-Thurgau gedijen.
Baden is het belangrijkste Duitse wijngebied voor Spätburgunder (pinot noir). Dit ras mag zich in alle smaken en stijlen, waaronder ook rosé of Weißherbst, in een grote populariteit verheugen. Steeds vaker worden zachte en krachtige wijnen in kleine houten vaten opgevoed. Baden is Burgunderland. De hele pinot familie is er vertegenwoordigd, met zowel krachtige Grauburgunder (pinot gris) als elegante Weißburgunder (pinot blanc) en fijne Auxerrois. Badisch Rotgold is de naam voor de rosékleurige specialiteit uit Spät- en Grauburgunder.
Baden in een notendop
Geografische ligging:
van de Bodensee langs de Bovenrijnse Laagvlakte via de Badische Bergstraße en de Kraichgau tot Tauberfranken
Klimaat:
zonnig en warm, met de Kaiserstuhl als warmste plaats van Duitsland
Bodem:
morenekiezel aan de Bodensee, tertiaire kalk-, klei- en mergelbodems, imposante lössafzettingen, vulkanische bodems in de Kaiserstuhl en in het Markgräflerland, mosselkalk en keuper in de Kraichgau en Tauberfranken
Aanplant:
circa 15.800 hectare, 9 Bereiche, 16 Großlagen, 306 individuele Einzellagen
Druivenrassen:
Spätburgunder, Müller-Thurgau, Grauburgunder, Riesling, Gutedel, Weißburgunder, Silvaner, Traminer
Württemberg
Onder Duitslands grote wijngebieden neemt Württemberg plaats vier in. Met een aandeel van ruim 70 procent domineren hier blauwe druivenrassen. De bekendste rode wijn uit het ‘Ländle՚ is onverminderd de Trollinger. Men noemt deze makkelijk drinkbare wijn wel de nationale drank van de Württembergers. Die drinken hem graag bij een Vesperteller met vleeswaren.
Het is algemeen bekend dat de wijnconsumptie in Württemberg duidelijk hoger ligt dan elders in Duitsland. Voor een groot deel is dat te danken aan de Trollinger. In Heilbronn wordt zelfs ieder jaar de Trollinger-Marathon gehouden. Schwarzriesling, Lemberger en Spätburgunder, Württembergs overige belangrijke rode wijnen, zijn vooral bedoeld als smakelijke begeleiders van de betere keuken. In de zomer is het ook genieten van een Schillerwein, een uit blauwe en witte druiven samengestelde specialiteit, of van een glas Riesling als belangrijkste witte wijn van Württemberg.
Wijnbouw vindt plaats langs de Neckar en in de beschutte dalen van zijrivieren als Rems, Enz, Kocher, Jagst en Tauber en zelfs aan de Bodensee. Kern van het wijngebied is het Bereich Württembergisches Unterland aan de Midden Neckar. Ten zuiden daarvan sluit het Bereich Remstal-Stuttgart aan.
Württember kent veel waardevolle wijngaarden op steile hellingen. Wijnboeren bewerken vaak maar kleine percelen waarvan ze gewoontegetrouw de opbrengst aan de dichtstbijzijnde coöperatie leveren. Daarvan zijn er in Württemberg meer dan 50. Samen zijn die goed voor zo’n 80 procent van de verkopen.
Grote delen van het wijngebied worden ontsloten door de Württemberger Weinstraße. Over een lengte van 500 kilometer loopt die van Weikersheim bij Bad Mergentheim tot aan het oostelijk van Tübingen gelegen Metzingen, voornamelijk langs de Neckar en zijn fraaie zijdalen.
Württemberg in een notendop
Geografische ligging:
tussen Reutlingen en Bad Mergentheim met als centra Stuttgart en Heilbronn
Klimaat:
zachte jaartemperaturen, door het Zwarte Woud en Schwäbische Alb beschutte dal van de Neckar
Bodem:
verschillende formaties van keuper; aan de Midden Neckar geïsoleerd mosselkalk
Aanplant:
circa 11.400 hectare, 6 Bereiche, 17 Großlagen, 210 individuele Einzellagen
Druivenrassen:
Trollinger, Riesling, Schwarzriesling, Lemberger, Spätburgunder, Kerner, Müller-Thurgau, Silvaner en als specialiteiten Samtrot en Frühburgunder (Clevner)
Onderstaande wijn komt van het wijngoed Von der Mark Walter, deze naam is ontstaan doordat Von der Mark en Walter zijn gaan samenwerken.
Kleur: Helder, strogeel, mooi fonkelend, kleine bubbeltjes
Geur: Fris, iets bloemig, appel en citrus, mineraal en een vleugje hout
Smaak: Komt binnen met een zoetje, mooi fris zuur, mooi bittertje, appel
en citrus, mooie mineraliteit
Eindoordeel: Een volle smaak, mooie ronde wijn met een lange afdronk
Aantal punten:15,1
Kleur: Helder, fonkelend, strogeel met een bubbeltje
Geur: Fris, bloemig, citrus, perzik, een botertje en licht animaal
Smaak: Een zoetje, mooie zuren en een fijn bittertje, perzik, citrus, vettig en mineralig
Eindoordeel: Lange afdronk, bittertje blijft mooi hangen, evenwichtig in zoet en zuur
Aantal punten: 15,4
Kleur: Helder, fonkelend ,amber, rosé
Geur: Fris, klein rood fruit, aardbei, framboos, een beetje aards
Smaak: Een zoetje bij binnenkomst, mooie zuren, fijn bittertje, aards, klein rood fruit, bessen en framboos
Eindoordeel: Middellange afdronk, mooi glas rosé, goed evenwicht tussen zoet en zuur
Aantal punten: 14,5
Kleur: Helder, intens goud geel, mooi fonkelend, mooie viscositeit
Geur: Veelzijdig, fris, vanille is duidelijk aanwezig, botertje, citrus,
abrikoos, perzik, amandel, kruidig, krenten
Smaak: Mooie zuren, fijn bittertje, botertje, abrikoos, citrus, noten,
honing en vettig
Eindoordeel: Een typisch klassieke chardonnay
Een wijn met een lange afdronk
Aantal punten: 17
Onderstaande wijn is van wijnhuis Franz Keller
Kleur: Helder, doorzichtig, licht rood, tuillé, typisch pinot noir kleur
Geur: Fris, stallig (putje), klein rood fruit, kersen, bessen, toast, kruidig
Smaak: Zachte tannines, mooie zuren, forse bitters, rood fruit,
framboos, kersen, kruidigheid
Eindoordeel: Een lange afdronk, de bitters blijven hangen
Aantal punten: 14,8
Onderstaande wijn is van wijnhuis Von der Mark Walter
Kleur: Helder, ondoorzichtig, granaat rood
Geur: Fris, zwarte bessen en kersen, kruidig, laurier, tabak,
Smaak: In de aanzet een zoetje, mooie tannins en zuren, forse
bitters, zwart fruit, bessen en kersen, kruidigheid, laurier
Eindoordeel: Een lange afdronk, de wijn is niet geheel in evenwicht,
storend zijn de forse bitters die blijven hangen
Aantal punten: 16
Onderstaande wijn is van wijnhuis Heid
Kleur: Ongefilterd, ondoorzichtig, donker rood, paars randje
Geur: Een beetje gesloten, mint, eucalyptus, zwart fruit, bessen
en kersen, kruidigheid
Smaak: Aangename tannines, mooie zuren, fijne bitters, zwart
fruit, kersen, bessen, chocolade, kruidig
Eindoordeel: Een krachtige wijn met een lange afdronk
Aantal punten: 16,5
Onderstaande wijn is van wijnhuis Franz Keller
Kleur: Ongefilterd, een beetje doorzichtig, kersen rood
Geur: Een beetje animaal, fris en fruitig, zwarte kers en bes, kruidigheid, kruidnagel en laurier, tabak
Smaak: Flinke tannines, mooie zuren, fijne bitters, zwarte kersen en
bessen, kruidig, tabak
Eindoordeel: Een evenwichtige wijn met een lange afdronk
Aantal punten: 17
Het was een leerzame proeverij, met veel informatie.
We gaan ervan uit dat de wijnreis naar Baden – Württemberg
evenzo boeiend en leerzaam zal zijn.
Verslag: Annie Peulen – van Bree
Foto’s van onze “hoffotograaf” Frank.